Ankeveense Plassen
Provincie: Noord-Holland
Plaats: Ankeveen
Aantal kilometers: 11
Tijdsduur: ca. 2,5 uur
Maak een prachtige rondwandeling van ongeveer 11 km door een zeer Hollands landschap. Geniet van het waterrijke gebied en kom vogels spotten.
Wandel door het typisch Hollandse landschap rond Ankeveen. Tijdens de wandeling kan je genieten van het uitzicht over de plassen, grasland en moerasbos. De wandelroute voert door een gebied dat is ontstaan door turfwinning. Al in de middeleeuwen werd hier veen gegraven. Vanaf de legakkers werd het veen afgegraven en te drogen gelegd. Je kunt het legakkerpatroon op veel plaatsen nog goed zien. In dit waterrijke gebied broeden veel vogelsoorten. Speur tijdens deze wandeling naar vogels als de zwarte stern, purpereiger, rietzanger en kleine karekiet.
Verlengde Bergse Pad
Wandel vanaf het bezoekerscentrum naar de doorgaande weg (Noordereinde). Steek via het zebrapad de weg over en ga naar rechts. Loop langs de weg totdat je aan de linkerkant een brug ziet. Ga de brug over en vervolgens gelijk naar links. Iets verderop (vóór De Drie Dorpen) zie je een klaphek. Ga het hek door en volg het pad door de weilanden. Je wandelt nu over het Verlengde Bergse Pad door de Stichts Ankeveense Polder.
Petgaten herstellen
In het weiland aan je rechterhand heeft Natuurmonumenten de petgaten opnieuw afgegraven. Uit de petgaten heeft men vroeger het veen gewonnen. In de loop van de tijd waren ze echter dichtgegroeid met moerasbos. Door verdroging en vermesting gaat het aantal soorten dieren en planten in laagveengebieden zorgwekkend achteruit. Ook hier in de Stichts Ankeveense Polder. Door plaggen en herstel van de oorspronkelijke petgaten is het gebied nu open en afwisselender geworden. De petgaten vullen zich met schoon water en de oevers raken begroeid. In het water komen de bijzondere waterplanten van het laagveengebied terug. Daar profiteren libellen en vogels van.Steek aan het einde van het wandelpad de doorgaande weg (Stichts End) over. Je komt nu op het Bergse Pad.
Riet
Overal om je heen zie je riet staan. Natuurmonumenten maait ieder jaar een deel van de rietvelden. Dit om te voorkomen dat de plassen dichtgroeien. Een aantal rietvelden laten we met rust. Dit overjarige riet is van groot belang voor de broedvogels. In de oudere rietkragen broeden roerdomp, kleine karekiet en snor. Leuk weetje: Waarom waait riet (ook bij harde wind) niet plat? De blaadjes draaien om hun as en vangen daardoor geen wind.SnorEen vogel die zich graag in het dichte riet verschuilt is de snor. Je zal deze onopvallende vogel niet vaak zien, maar horen misschien wel. Zijn geluid klinkt als een snorrende naaimachine. In het voorjaar komt hij vanuit Afrika naar de plassen om te broeden. De snor bouwt een vrij groot nest tussen de stengels van stevig, ouder riet. Het vrouwtje legt 4 tot 5 eieren die ze in twaalf dagen uitbroedt. Met zijn spitse snavel vangt de snor insecten voor de jongen.
Afgraven van veen
De plassen rond Ankeveen zijn ontstaan door uitbaggeren van veen. Dit gebeurde met behulp van een baggerbeugel. Het veen werd op de legakker te drogen gelegd. Na het drogen werden er turven van gestoken, een belangrijke brandstof in de vorige eeuwen. Door intensieve turfwinning werden de trekgaten steeds groter. Harde wind en toenemende golfslag lieten weinig meer over van de legakkers. De smalle stroken land en de kleine eilandjes die je ziet zijn overblijfselen van deze legakkers.
Aan het werk
Het open landschap met plassen en sloten dreigt echter verloren te gaan. Nu er langere tijd geen turf meer wordt gewonnen, groeien de plassen langzaam maar zeker dicht. Dat gaat ten koste van een groot aantal bijzondere planten en dieren. Daarom gaat Natuurmonumenten vanaf 2014 maatregelen nemen. Ook de waterkwaliteit gaan we verbeteren. Dit is mogelijk dankzij LIFE-subsidie vanuit de Europese Unie.In de Ankeveense Plassen gaan we langs oevers van sloten, petgaten en plassen struiken en boompjes verwijderen. De waterkwaliteit en doorstroming zullen daardoor verbeteren. Hiervan profiteren planten, zoals kranswier, fonteinkruid en krabbenscheer. En hopelijk ontstaat er dan weer trilveen - een drijvende bodem van plantenwortels - met orchideeën en ratelaar.
Waterlelies en gele plomp
Op beschutte en ondiepe plekken groeien waterlelies en gele plomp. Ze vormen een fraai tapijt op het stille water. In het voorjaar herken je de waterlelie aan de rode bladeren en de gele plomp aan de groene bladeren. In de zomer bloeien ze en zie je duidelijk het verschil tussen deze waterplanten.
Naar het Googpad
Je gaat over de brug langs de oude rietgedekte huisjes van het gehucht De Googh. Daarna direct rechts het Googpad volgen.Het Bergse Pad was vroeger een kerkpad van Ankeveen naar Nederhorst den Berg. Het water ernaast was de verbinding tussen Nederhorst den Berg en Hilversum. De bewoners van het buurtschap De Googh hieven er tol. De zandwinning in de Spiegel- en Blijkpolder zorgde ervoor dat het laatste deel van het Bergse Pad, vanaf De Googh tot in Nederhorst den Berg, onder het water verdween.
Spiegelplas
Volg de bocht naar links voor een uitkijkje over de Spiegelplas. Daarna keer je weer terug en volg je het voetpad rechtdoor.De Spiegelplas was in de middeleeuwen nog een drassig veengebied. Het moeras werd ingepolderd en het veen afgegraven. Door zandwinning is de Spiegelpas daarna verder uitgediept. Op sommige plaatsen is de Spiegelplas nu wel 45 meter diep. Vanwege de diepte en het heldere water is de plas een ideale locatie voor duikers.Neem in de zomer een duik in het koele water. Aan het Googpad (richting Nederhorst den Berg) vind je een zwemdstrandje.
Uitzichtpunt Googpad
Je bent nu bij het uitzichtpunt langs het Googpad. Hier kan je goed vogels spotten, zoals de purperreiger.PurperreigerDeze moerasbewoner vliegt hier geregeld over. De vogel broedt in groepen in drassig rietland. Zijn voedsel bestaat vooral uit vis en kikkers. Het zijn trekvogels, die overwinteren in West-Afrika ten zuiden van de Sahara. In april komen ze onder andere naar de Ankeveense Plassen om te broeden. Ze vertrekken alweer aan het eind van de zomer. Purperreigers zijn een stuk zeldzamer dan de blauwe reiger. Speciale “tellers” struinen ieder jaar de natte gebieden af om het aantal purperreigers vast te stellen. Uit hun gegevens blijkt dat er 500 tot 700 broedparen in ons land zijn.
Dammerkade
Aan het einde van het Googpad sla je rechtsaf. Je wandelt nu op de Dammerkade. Aan weerszijden van het pad heb je uitzicht over de Ankeveense Plassen.RingslangenDe ringslang voelt zich thuis in het water en kun je ook langs de Dammerkade zien. Zijn naam verwijst naar de gele ring in zijn nek. Ringslangen zijn niet gevaarlijk voor de mens. Kikkers moeten echter wel oppassen. Zij zijn het favoriete voedsel van de ringslang. De ringslang kan haar kaken ver uit elkaar doen en hierdoor lukt het om de kikker in zijn geheel naar binnen te werken. De grote ronde ogen van de ringslag verraden dat hij overdag actief is. Vrouwtjes zijn langer dan mannetjes en kunnen gemakkelijk anderhalve meter worden. In de zomer leggen zij eieren op plekken met veel blad en strooisel, een broedhoop. Begin september kruipen de jonge ringslangen uit het ei.
Roerdomp
De roerdomp is gespecialiseerd in zo min mogelijk opvallen. Hij leeft verborgen in dichte rietkragen. Bij gevaar schiet de roerdomp in een strakke rechte lijn, de paalhouding. Dan valt hij niet op. Zijn voedsel bestaat uit kikkers, vissen, grote insecten en in de winter vooral muizen. Strenge winters zijn voor de roerdomp funest. Soms trekken ze dan naar het zuiden van Europa.Aan het einde van de Dammerkade ga je linksaf en de eerste straat weer rechts (Stichtse Kade). Volg het landweggetje door de weilanden. Later gaat deze weg door de bebouwing (Cannenburgerweg). Steek aan het einde het Noordereinde over en ga rechtsaf op het fietspad.
Schaep en Burgh
Het landhuis Schaep en Burgh werd gebouwd in de 17e eeuw. De naam komt van de stichter Abel Matthijs zn Burgh, zoon van een bierbrouwer, en zijn neef en erfgenaam Gerard Schaep. De tuinen rond het landhuis waren oorspronkelijk aangelegd in Franse stijl. Die kenmerkt zich door strakke symmetrische vormen. De Franse stijl zie je nu nog terug aan de voorzijde van het landhuis. In de 18e eeuw kwam echter de Engelse Landschapsstijl in de mode. De tuinen moesten nu romantisch en parkachtig zijn. Het fraaie parkbos rond het landhuis werd aangelegd door de bekende Nederlandse tuinarchitect Jan David Zocher jr. Schaep en Burgh is sinds 1975 het hoofdkantoor van Natuurmonumenten.
Boekesteyn
Je staat nu voor het monumentale landhuis Boekesteyn. ‘Boeke’ is oud-hollands voor beuk. Waarschijnlijk komt daar de naam van het landhuis vandaan. Oorspronkelijk stonden aan beide kanten van het voorname huis twee bijgebouwen, waarschijnlijk een koetshuis en een oranjerie. Aan de voorzijde lag een cirkelvormig plein. Achter het huis lag een rechthoekige vijver en een ommuurde moestuin en boomgaard. Later kwamen er rond het huis grasvelden en heuveltjes met natuurlijk ogende boomgroepen en verrassende doorkijkjes, zoals we die nu nog zien. Ook de kronkelige paden van het Rococobos en het Slingerpad zijn aangelegd volgens de tuinmode van de 18e eeuw.
Vertrekpunt:
Bezoekerscentrum Natuurmonumenten
Meerkade Noordereinde 54B
1243 JJ 's-Graveland
Meer informatie over dit gebied:
https://www.natuurmonumenten.nl
