Lieserpfad
De brochure van het Lieserpfad maakt ons nieuwsgierig. “Het Lieserpfad is de mooiste wandelroute van de Eifel. De Eifel is het mooiste middengebergte van Duitsland. Duitsland is het beste wandelland ter wereld. Dus het Lieserpfad is het mooiste wandelpad ter wereld”, aldus een vooraanstaande Duitse wandeljournalist. Wij nemen de proef op de som en lopen in 4 etappes van de bron van de Lieser naar de uitmonding in de Mosel.
Etappe 1: van Boxberg naar Daun
De taxi zet ons af bij een kleine parkeerplaats. Even verderop ligt middenin het groene veld de Lieserquelle, de bron van de rivier de Lieser, op zo’n 550 meter hoogte. De bron is omgeven door een betonnen bouwsel, dat volgens het informatiebord door soldaten van de luchtmacht in 1940 gemaakt is. Vanaf de bron slingert de Lieser in 74 kilometer naar de Mosel. Tijdens de eerste kilometers zien we echter nog niet veel van het water terug, het is nog slechts een minimaal stroompje.
We lopen over paden langs Schotse hooglanders en zonnebloemvelden door het glooiende landschap van de Vulkaneifel. In de verte hebben we een prachtig uitzicht op de Hilgerather Kirche, die bij het plaatsje Neichen hoort. In Neichen stuiten we op één van de Sauerbrunnen die zich op het Lieserpfad bevinden. Bij de aangelegde pauzeplaats kun je water drinken dat rechtstreeks uit de vulkanische aarde komt, voor drinkbekertjes is gezorgd. Wij wagen ons er ook aan, maar het zure ijzer- en koolzuurhoudende water kan ons niet echt bekoren. Gelukkig hebben we onze eigen voorraad water meegenomen.
Door het veld gaan we verder. Hoog boven ons cirkelen een paar buizerds die op zoek zijn naar een prooi op de grond. Langs een statige eik, die al 460 jaar oud is, lopen we voor de eerste keer over een brug over de Lieser, die al een klein beetje in volume is toegenomen. Na een klein stukje bos komen we weer in open terrein en lopen langs weilanden naar Nerdlen. In de verte zien we de brug van de A1 autobaan, welke hoog boven het dal torent. Op de bank direct onder het viaduct houden we een pauze. Op een informatiebord lezen we wat voor compensatiemaatregelen er getroffen zijn voor de natuur in verband met de aanleg van dit traject van de snelweg in 2010. Zo is ook de Lieser een handje geholpen, zodat deze een betere loop door het landschap heen kreeg.
De wandeling gaat verder door het dorpje Rengen, waar zich nog een Sauerbrunnen bevindt, maar waar we geen gebruik van maken. Na Rengen gaat het pad nog een keer omhoog, waarna we boven uitkomen bij een grote weide met een prachtig uitzicht op Daun en de haar omgeving. Door het bos dalen we af langs de Josenbach, die beneden bij de eerste etappeplaats Daun in de Lieser zal uitmonden.
Etappe 2: van Daun naar Manderscheid
Waar we tijdens de eerste dag nog door een paar kleine dorpjes liepen, gaat de tweede etappe volledig door de natuur. Gedurende de hele dag zullen we ook begeleid worden door de Eifelsteig, waarvan de elfde etappe bijna hetzelfde traject volgt. We verlaten Daun via het fraai aangelegde Kurpark en lopen vervolgens de weg omhoog naar de Gemünder Maar. De Maaren zijn typerend voor de Vulkaneifel en zijn ontstaan door waterdamp-uitbarstingen, ook wel freatomagmatische explosies genoemd. De trechtervormige vulkanen hebben zich met water gevuld, waardoor een maarmeer is ontstaan. Als je de Eifelsteig volgt, dan loop je ook nog langs de iets hogerop gelegen Weinfelder Maar en de Schalkenmehrener Doppelmaar, het Lieserpfad kiest nu echter even een andere route.
In het bos komen we af en toe een klein stroompje tegen, die de Lieser weer voedt. Op ons pad treffen we weer een Sauerbrunnen, een houten hutje en de Lieser waar we vlak langs lopen. Na een uurtje verlaten we over een brug het bos bij de Üdersdorfer Mühle, wat een idyllisch plaatje oplevert. Bijna iedere dag kun je hier wat eten en drinken, echter uitgerekend vandaag hebben ze Ruhetag. Daarom lopen we verder en steken de weg over, het enige stuk asfalt dat we nog zullen zien tot aan het eindpunt. We hebben een aantal verrassende ontmoetingen met dieren. Na de schapen in de verte zien we in de weide links van ons een groepje zwarte buffels staan. Rechts in het bos schiet er af en toe een eekhoorntje weg en ver voor ons steekt een vosje het pad over zonder gezien te willen worden. We komen vervolgens bij een gigantische wei, waar een dertigtal koeien in grazen. Vanuit de houten uitkijkpost die aan het begin van de wei staat hebben we er een mooi uitzicht op. Als we uiteindelijk weer verder lopen langs de wei, blijken er ontzettend veel kalfjes tussen te lopen. Het lijkt wel of iedere koe een kleintje aan de uier heeft hangen, een prachtig gezicht.
Het Lieserpad duikt het bos weer in, we steken de Lieser via een brug weer over en gaan dan weer een stuk omhoog. We komen dan uit bij de Hahnerfläche waar we een korte pauze inlassen. Deze hut staat aan de rand van de berghelling, misschien zelfs een beetje over de rand. We hebben van hieruit een prachtig uitzicht over het dal, waar de Lieser doorheen kronkelt. Het pad wordt nu wat spannender: smaller, steilere afgronden links en rotswanden rechts van ons. In de verte kunnen we de vlag zien wapperen op de Oberburg en weten dan dat Manderscheid niet ver meer kan zijn.
Manderscheid staat bekend om zijn twee kastelen, de Oberburg en de lagergelegen Niederburg, gescheiden door de Lieser. Ze liggen nu gebroederlijk naast elkaar, maar dat is niet altijd zo geweest. Beide dateren uit 1173, toen de Lieser nog de grens vormde tussen het gebied van de aartsbisschop van Trier en de graven van Luxemburg. Beide burchten hebben tijdens diverse oorlogen het nodige te verduren gehad. De Niederburg is echter vanaf 1978 gerenoveerd door de Eifelverein, waarbij de oorspronkelijke opzet bewaard is gebleven. Van de Oberburg staan slechts nog een aantal delen van de muur en de toren. Vanaf de parkeerplaats langs de doorgaande weg heb je een prachtig zicht op beide burchten, die ook bezocht kunnen worden.
Etappe 3: van Manderscheid naar Wittlich
We hadden het al gelezen, maar de pensionhoudster waarschuwt ons ook nog even: vandaag staat ons een zware etappe te wachten. Ook zullen we alleen maar door het bos lopen en zullen we pas na zo’n 18 kilometer een eetgelegenheid tegenkomen. Wij hebben ons hierop voorbereid en gaan met een goed gevulde rugzak op pad. In het begin zijn er nog een paar uitkijkpunten om de beide burchten te bewonderen. Vervolgens komen we bij een hutje, waar we ver onder ons de ochtendzon in de Lieser zien schitteren. De paden worden weer wat smaller en rotsachtiger. Op een paar plekken is een staalkabel in de wand bevestigd om onzekere wandelaars wat houvast te geven. Af en toe hebben we een doorkijk en daarmee uitzicht op de omliggende hellingen. Het is de tweede helft van september en de herfstkleuren lijken iedere dag wat meer terrein te winnen.
De zwaarte van deze dag zit ‘m niet alleen in de lengte van de etappe, maar er moeten ook een aantal steile klimmetjes in het bos overwonnen worden. Na een open stukje in het bos en een bruggetje over het water staat ons één van deze klimmetjes te wachten. In een gestaag tempo winnen we in een tiental minuten zo’n honderd hoogtemeters. Dan gaat het pad weer langzaam naar beneden, waarna een stukje wat steiler afgedaald moet worden. Een dik touw biedt hierbij hulp. De paden door het dichte bos worden af en toe afgewisseld door korte open stukken. In het steile bos zien we weer vele stroompjes, die de Lieser steeds meer volume geven. Dat zien we als we de rivier weer oversteken via de Karl-Kaufmann-Brücke, vernoemd naar een voormalige voorzitter van de Eifelverein.
De grootste hoogteverschillen hebben we inmiddels achter ons liggen en steken hier de weg over. Het is wel vreemd om na uren door het bos te hebben gelopen ineens het lawaai van een paar auto’s te horen. Een klein uurtje later komen we bij de Pleiner Mühle, de eetgelegenheid waar we vanochtend op gewezen zijn. Deze ligt echter een stuk lager dan waar we nu staan, we zouden dus eerst moeten afdalen en daarna weer een stuk omhoog moeten lopen. Hebben we daar zin in? We besluiten door te lopen en omdat het pad nu steeds daalt hebben we er een strak tempo in. Dit gedeelte is niet echt interessant, eigenlijk wel als enigszins saai te omschrijven.
Dan komen we de eerste huizen tegen aan de rand van Wittlich. Wat opvalt zijn de druiven die ik op de hellingen rechts zie staan. Net als het gebied direct aan de Mosel, heeft ook Wittlich heeft een rijke wijnhistorie die al bijna 1000 jaar teruggaat. Het laatste stuk lopen we direct langs de Lieser naar het centrum. Daar ploffen we neer op het terras aan de Platz an der Lieser, waar we genieten van een welverdiend drankje en een heerlijke najaarszon.
Etappe 4: van Wittlich naar Lieser
De laatste etappe start in het centrum van Wittlich, waar we een eindje direct langs de Lieser lopen. Een reiger staat in het water te wachten tot er een ontbijtje voorbij komt zwemmen. Anders dan de eerdere etappes gaat het vandaag vaak over geasfalteerde wegen. Net buiten Wittlich komen we langs een Romeinse villa, die precies onder een viaduct van de snelweg staat. De villa werd gebouwd tussen 150 en 200 n. Chr. en was destijds het grootste Romeinse landgoed ten noorden van de Alpen. Momenteel staan er slechts nog de restanten van het middelste deel van het herenhuis, aan de oever van de Lieser.
Bij de villa gaan wij links omhoog het bos in. Hoewel het een warme dag belooft te worden, ben ik blij dat ik de lange broek nog aan heb: het steile pad omhooggaat door dicht struikgewas. Het bos staat vol met roze en paarse kelkbloemen, de reuzenbalsemien. Hoewel deze oorspronkelijke uit de Himalaya afkomstige plant het bos van een mooie kleur voorziet, is men er toch niet blij mee. Het verspreidt zich snel en verdringt daarmee de inheemse soorten.
Na het bos komen we bij het plaatsje Altrich, waar we langs akkers, een nieuwbouwwijk en een appelgaard en over een spoorlijn lopen. Dan komen we bij het mooiste gedeelte van vandaag, de Plattener Schweiz. Door een soort toegangspoort wandelen we dit sprookjesbos in, waar tussen steil afvallende wanden het kleine beekje Steinbachgraben stroomt. We gaan over een paar kleine bruggetjes en komen dan aan de rand van het bos. De Lieser stroomt hier zo’n 10 meter onder ons en op de smalle paden langs de steile bosrand is Trittsicherheit geboden.
Het Lieserpfad volgt dan een stuk van de Maare-Mosel-Radweg. Deze fietsroute van een kleine 60 km begint bij Daun en loopt doet ook onze etappeplaatsen Manderscheid en Wittlich aan om vervolgens aan de Mosel bij Bernkastel-Kues te eindigen. Na zo’n 2 km verlaten we het fietspad, gaan weer omhoog het bos in en komen dan bij het dorpje Noviand. Hierna verandert het landschap duidelijk en weten we dat we bijna bij de Mosel zijn: de steile hellingen staan allemaal vol met wijnranken. We houden nog een korte pauze op het bankje dat prachtig uitzicht geeft op het lagergelegen plaatsje Maring. Dan dalen we steil af, lopen langs fraaie rotswanden en begeleiden de Lieser op haar laatste honderden meters. Vanaf een brug kijken we uiteindelijk toe hoe het water uit de Lieser zich vermengt met dat van de Mosel. Wij lopen dan nog verder naar Lieser. In deze plaats, met prachtige oude gebouwen zoals het Schloss Lieser, eindigt het Lieserpfad.
En is het Lieserpfad nu het mooiste wandelpad ter wereld? Moeilijk te zeggen, er zijn immers zoveel prachtige routes te vinden op onze aardbol. Wij hebben in ieder geval genoten van 4 prachtige wandeldagen. Het Lieserpfad heeft veel te bieden: ongerepte natuur, heerlijke uitzichten en spannende paden, de vele bruggetjes over het water, de burchten bij Manderscheid en de sprookjesachtige Plattener Schweiz. Dus het is aan jou om te beoordelen, trek je wandelschoenen aan en ontdek het zelf!
Wij hebben een wandelarrangement geboekt bij het Moseleifel Touristik (www.lieserpfad.de) met Gepäcktransfer, waarbij onze bagage steeds naar de volgende etappeplaats gebracht wordt. De auto hebben we geparkeerd in de eerste etappeplaats Daun en zijn van daaruit met de taxi naar het beginpunt gebracht. Vanaf het eindpunt van het Lieserpfad is er echter geen goede busverbinding terug naar Daun. Wij zijn daarom doorgelopen van Lieser naar Bernkastel-Kues (ca. 4 km.) en hebben daar de bus genomen die ons in ca. anderhalf naar Daun reed. Deze bus rijdt niet ieder uur, plan dus van tevoren goed via www.bahn.de.